Lepkość to jeden z kluczowych parametrów fizykochemicznych emulsji kosmetycznych, który wpływa zarówno na ich stabilność, jak i na odczucia użytkownika podczas aplikacji. Dlatego precyzyjne pomiary lepkości są nieodzownym elementem kontroli jakości i rozwoju produktów kosmetycznych. Jednym z najczęściej stosowanych narzędzi w tym celu jest wiskozymetr rotacyjny, który umożliwia dokładne i powtarzalne pomiary, także w warunkach zbliżonych do rzeczywistego użytkowania.
Czym jest wiskozymetr rotacyjny?
Wiskozymetr rotacyjny mierzy opór, jaki ciecz stawia obracającemu się elementowi – najczęściej jest to wrzeciono zanurzone w próbce. Im większy opór, tym wyższa lepkość. Pomiar ten może być przeprowadzony w różnych warunkach ścinania, co pozwala na ocenę właściwości reologicznych emulsji, takich jak tiksotropia czy pseudoplastyczność.
Temperatura – kluczowy czynnik pomiaru
W przypadku emulsji kosmetycznych, temperatura odgrywa decydującą rolę w określaniu rzeczywistej lepkości produktu. Lepkość cieczy silnie zależy od temperatury – w miarę jej wzrostu lepkość zwykle maleje. Dla emulsji zawierających tłuszcze, oleje czy emulgatory, nawet niewielkie zmiany temperatury mogą znacząco zmienić właściwości fizyczne masy.
Dlatego pomiar lepkości emulsji kosmetycznych powinien być ściśle kontrolowany temperaturowo. Typowe zakresy temperatur badania to 20°C, 25°C lub temperatura ciała (ok. 32–37°C), w zależności od planowanego zastosowania produktu.
Dlaczego kontrola temperatury jest tak ważna?
- Odwzorowanie warunków aplikacji – kosmetyk, który ma być stosowany na skórze, powinien być badany w temperaturze zbliżonej do temperatury ciała, by odzwierciedlić rzeczywiste odczucia konsumenta.
- Zachowanie spójności między partiami – stała temperatura pomiaru to warunek porównywalności wyników w różnych seriach produkcyjnych.
- Stabilność receptury – zmienność lepkości w funkcji temperatury może ujawnić potencjalne problemy ze stabilnością emulsji, takie jak rozwarstwianie czy żelowanie w niższych temperaturach.
Jak przeprowadza się pomiar?
- Ustabilizowanie temperatury próbki – próbka musi być doprowadzona i utrzymywana w ściśle określonej temperaturze
- Dobór odpowiedniego wrzeciona i prędkości obrotowej – parametry te zależą od typu emulsji i oczekiwanej lepkości
- Dokonanie pomiaru i rejestracja wyniku – wynik podawany jest zazwyczaj w mPa·s (milipaskalsekundy).
Badanie lepkości emulsji kosmetycznych przy użyciu wiskozymetru rotacyjnego to niezastąpiona metoda w ocenie jakości i funkcjonalności produktu. Kluczowym czynnikiem w uzyskaniu wiarygodnych wyników jest kontrola temperatury masy podczas pomiaru, która zapewnia powtarzalność i wiarygodność danych, a także lepsze zrozumienie zachowania kosmetyku w realnych warunkach użytkowania.
